اپیدمیولوژی و ریسک فاکتورهای سرطان تخمدان

زمینه و هدف
 
سرطان تخمدان چهارمین سرطان شایع و شایع‌ترین علت مرگ ناشی از سرطان‌های ژنیکولوژیک در زنان آمریکایی شمالی، اروپای شمالی و اروپای غربی1 و سرطان اپی‌تلیال تخمدان ششمین سرطان شایع در زنان2 است. سرطان اپی‌تلیال تخمدان 90% بدخیمی‌های تخمدان و 4/1 بدخیمی‌های تناسلی زنان را تشکیل می‌دهد.2 و از آنجا که دیر (معمولاً S III, IV) تشخیص داده می‌شود، مرگبار است (بقای 5 ساله 30-25%).2 خطر ابتلای به سرطان تخمدان در طول عمر زنان فاقد سابقه مثبت خانوادگی در آمریکا 2%1 (یا به عبارتی 78/1 تا 70/1 زن یا 4/1-3/1%)4و3 می‌باشد.
این خطر در زنانی که زمینه فامیلی مثبت و یا موتاسیون‌های حذفی در ژن‌های BRCA II, BRCAI دارند بیشتر است.2 تقریباً 10% از موارد سرطان تخمدان فامیلیال هستند.2 سالانه 204000 مورد جدید و 125000 مرگ ناشی از سرطان تخمدان در دنیا رخ می‌دهد.3  در این مقاله مروری بر اپیدمیولوژی و عوامل خطرزا (ریسک فاکتور یا RF) در این بیماری خواهیم داشت. لازم به ذکر است که بروز این بیماری در ایالات متحده از سال 1990، کمتر شده است.5
انواع سلولی سرطان تخمدان
1- اپی‌تلیال، 90-80 و به روایتی 95-90% از سرطان‌های تخمدان را تشکیل می‌دهد. این گروه خود شامل انواع سروز (شایع‌ترین، 50% تمام سرطان‌های تخمدان)، موسینوس (20-15%4 و به روایتی 10-5%1، اندومتریوئید 25-10%1 سلول شفاف (10-5%)4 و به روایتی 5-4%1، تمایز نیافته (5%) و برنر (5%)1 می‌باشد. 15% از سرطان‌های اپی‌تلیال تخمدان از نوع بوردرلاین که معمولاً در سن پایین تر و مرحله کمتر و با پروگنوز بهتر تشخیص داده می‌شود، می‌باشند.1 به علت شیوع زیادتر نوع اپی‌تلیال بالاخص در جوامع صنعتی، اکثر آمارها و تحقیقات سرطان تخمدان مربوط به این نوع می‌باشد.1 انسیدانس این بیماری در ایالات متحده 100000/5/15 می‌باشد.6 2- جرم سل 3- سکس کورد- استرومال: اینها مجموعاً 10-5% سرطان‌های تخمدان را تشکیل می‌دهند و معمولاً در سنین پایین و نوجوانی و یا اوایل 20، شناسایی می‌شوند و اکثر در S1، با پروگنوز عالی تشخیص داده می‌شوند و به علت حساسیت آن‌ها به شیمی درمانی حتی در مراحل پیشرفته پاسخ درمانی خوبی دارند. اکثرا این انواع ارثی محسوب نمی‌شوند ولی موارد فامیلیال هم گزارش شده.4 انسیدانس جرم سل تومورها 100000/4/0 و سکس کورد استرومال 100000/2/0 در ایالات متحده (پس از هماهنگی سنی) می‌باشد.6
شیوع جغرافیایی: بیشترین شیوع جغرافیایی در آمریکای شمالی و اروپای شمالی و غربی، بالاخص شمالی (100000/6/19) و ایالات متحده (100000/4/15) و کمترین شیوع در ژاپن (100000/1/10).5و4 (یا به روایتی 100000/31) می‌باشد. شیوع در آفریقا و آسیای شرقی تا ده برابر کمتر از آمریکای شمالی و اروپای شمالی و غربی است.1 ضمناً پس از مهاجرت میزان شیوع و ابتلا مشابه کشور مقصد می‌باشد.4و2 بنابراین احتمالا شیوه زندگی در این مورد بیشترین تأثیر را دارد.2 شاید علت شیوع پایین در ژاپن و آسیای جنوب شرقی مصرف مواد غذایی کم چربی و پرفیبروپرویتامین حاوی مقادیر بالای کاروتن باشد. ضمناً در یک کشور هم شیوع در نژادهای مختلف متفاوت است، در آمریکا بیشترین شیوع در زنان سفیدپوست قفقازی، متوسط در هیسپانیکها، پایین‌تر در زنان آفریقایی- آسیایی و کمترین شیوع در بومیان آمریکا5 می‌باشد.

عوامل خطرساز یا RFها
1- سابقه خانوادگی: مهمترین RF سابقه مثبت خانوادگی در مورد ابتلای به سرطان تخمدان و یا پستان، روده، معده، ریه و یا لنفوم می‌باشد.2 10-7% زنان مبتلا به سرطان تخمدان سابقه فامیلی دارند.
Odds ratio (OR) در زنانی‌که سابقه ابتلا به سرطان تخمدان در یکی از اقوام درجه یک دارند، در مقایسه با زنانی‌که چنین سابقه‌ای ندارند 7/2-9/1 می‌باشد. زن 35 ساله بدون سابقه فامیلی مثبت 6/1% خطر ابتلا به سرطان تخمدان در طول عمر دارد ولی اگر یک فامیل مبتلا داشته باشد این خطر 5% و اگر دو فامیل مبتلا داشته باشد 7% می‌شود.2 سابقه خانوادگی مثبت سایر سرطان‌ها هم احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را بالا می‌برد. OR برای سرطان تخمدان در صورت سابقه خانوادگی مثبت سرطان پستان 3/2-6/1 است و سابقه خانوادگی سرطان معده، روده، ریه و لنفوم OR به ترتیب 5/1، 7/1، 3/1 و 3/2 بالا می‌برد.2 انواع بافت‌شناسی سروز (9/2OR=)،‌ اندومتریوئید (4/2OR=) و موسینوس (8/1OR=) با سابقه مثبت خانوادگی مربوطند، ولی نه نوع سلول شفاف.2 خطر ابتلا به سرطان تخمدان در اقوام درجه اول افراد مبتلا 7-3 برابر می‌باشد، بالاخص اگر اقوام متعددی درگیر یا درگیری آنان در سن پایین باشد. بررسی مبتنی بر جمعیت بین سال‌های 93-1984 نشان داد که برخلاف سرطان زودرس پستان، در سرطان‌های تخمدان در افراد زیر سی ساله افراد فامیل چندان در معرض خطر نیستند و این نشانگر زمینه فامیلی نیست.7
BRCA I, II: ژرم لاین موتاسیون‌های BRCA I, II به طریقه اتوزومال غالب با نفوذ متغیر به ارث می‌رسند و در هر دو مورد این موتاسیون موجب اختلال در یک ژن سرکوبگر تومور می‌شود. BRCA I روی بازوی بلند کروموزوم 17 BRCA II روی بازوی بلند کروموزوم 13 قرار دارند.5 یک بیمار با سرطان مهاجم تخمدان 7/11% احتمال ابتلای به موتاسیون یکی از دو ژن BRCA I, II را دارد.2 در این که دچار سرطان تخمدان باشد و کسی که از اقوام درجه یک او به سرطان تخمدان یا پستان مبتلا باشد این احتمال به 19% می‌رسد.2 در زنانی که تاریخچه فردی ابتلا به سرطان پستان در زیر 50 سالگی یا ابتلا به سرطان تخمدان به همراهی ابتلا یکی از اقوام درجه یک یا دو به سرطان تخمدان یا پستان داشته باشند، خطر موتاسیون ژرم لاین در BRCA I یا BRCA II به 50% می‌رسد.2 3% زنان یهودی آشکنازی ناقل یکی از این ژن‌ها هستند اکثرا سرطان‌های ارثی زیر 50 سالگی در زنان به واسطه BRCA I و بالای 60 سالگی به واسطه BRCA II می‌باشند. ناقلان یک موتاسیون ژرم‌لاین BRCA I 68-56% خطر سرطان پستان و 39-16% خطر سرطان تخمدان دارند.2 ناقلان موتاسیون BRCA II 54-45%2 خطر سرطان پستان و 16-11%2  خطر سرطان تخمدان دارند. اگر زنی سرطان پستان دارد و ناقل این موتاسیون‌ها است احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در ده سال آینده در صورت ناقل موتاسیون BRCA I بوده 7/12% و BRCA II بوده 8/6% می‌باشد.2
مصرف تاموکسیفن و شیمی درمانی تاثیر چندانی بر میزان این خطر ندارند.2 این آزمون‌ها 33% مثبت کاذب 15% منفی کاذب در مورد BRCA1 50% مثبت کاذب و 15% منفی کاذب در مورد BRCAII دارند.4
انواع بیماری‌های سرطان فامیلی هم وجود دارند مثل سندرم ارثی سرطان پستان- تخمدان (HBOC) سندرم سرطان ارثی غیرپولیپوزی کولون (HNPCC یا لینچ II)، سندرم سرطان تخمدان وابسته به محل (HSSOC). هر سه این بیماری‌ها به طریقه اتوزومال غالب از سمت مادری یا پدری به ارث می‌رسند. شایع‌ترین HBOC (95-75% سرطان‌های ارثی تخمدان) است که با موارد متعدد ابتلا به سرطان پستان زیر 50 سالگی و سرطان تخمدان مشخص می‌شود دومین جایگاه متعلق HNCC یا لینچ II می‌باشد که خطر سرطان تخمدان در طول عمر آنها 12-10%، سرطان کولون 85% و سرطان اندومتر 60-40% می‌باشد.4 جایگاه سوم متعلق به HSSOC است که کمتر از 5% موارد سرطان‌های ارثی تخمدان را تشکیل می‌دهد.
مشاوره ژنتیک: هر زنی که دو نفر از اقوام او سرطان تخمدان یا سرطان پستان زیر 50 سالگی دارد باید برای مشاوره ژنتیک ارجاع شود. اگر زنی از نژاد یهودیان آشکنازی باشد در صورت وجود حتی یک مورد سرطان تخمدان یا سرطان پستان زیر 50 سالگی یا قبل از یائسگی در اقوام درجه یک لزوم مشاوره ژنتیک را مطرح می‌کند.4 بعضی معتقدند که هر زنی که تومور اپی‌تلیالی غیرموسینی مهاجم تخمدان دارد باید برای مشاوره ژنتیک ارجاع شود و نمی‌توان براساس سابقه خانوادگی در این زنان در مورد ناقل ژن BRCAI یا BRCAII و ... بودن آنها تصمیم‌گیری کرد.8 بررسی BRCAI, II در زنان پرخطر ضروری است.9و8و2 و پاسخ نرمال در این بررسی موجب اثرات زودرس مفیدی می‌شود در حالی‌که پاسخ حاکی از افزایش خطر ابتلا به موتاسیون موجب آثار سوء روانی که اهمیت معنی‌دار بالینی داشته باشد نمی‌شود.10 در مشاوره ژنتیک با شجره‌نامه برنامه مفصل خانوادگی و ارزیابی میزان خطر با مدل آماری BRCA PCO و نرم‌افزار مربوطه، لزوم یا عدم لزوم آزمایش ژنتیکی برای شناسایی موتاسیون‌های حذفی ژرم لاین در ژن BRCA1 و BRCAII مشخص می‌شود. در هر حال اهمیت سابقه مثبت خانوادگی به حدی است که اگر امکان آزمایش ژنتیکی برای BRCAI, II نبود ممکن است در صورت وجود سابقه مثبت قوی خانوادگی (مثلا چهار فرد مبتلا از یک سمت پدری یا مادری) توصیه به سالپنگواوفورکتومی شود.1 بعضی حتی انجام آن را در صورت وجود یک فامیل درجه 1 و یا درجه 2 (که واسطه مذکر باشد) پیشنهاد می‌کنند زمان آنرا 50 سالگی یا 5 سال زودتر از سن ابتلا فامیل قبلی قرار می‌دهند. 2 و 11 مهمترین عامل خطر غیرژنتیکی سرطان تخمدان پاریتی است. نولی‌پار بودن خطر سرطان تخمدان را بالا می‌برد. تولد هر فرزند زنده تا 5 فرزند خطر سرطان تخمدان را 16-10% کم می‌کند.4
سن: سرطان تخمدان زیر 40 سالگی شایع نیست و ضمنا به نظر می‌آید برخلاف سرطان پستان که ریسک ابتلا فامیلی فردی که دچار سرطان زودهنگام پستان شده باشد بالا می‌رود، در فامیل فردی که دچار سرطان تخمدان زودتر از سن 30 سالگی شده این میزان افزایش چندانی نمی‌یابد.7 سرطان تخمدان زیر 40 سالگی نادر و بعد تا 70-65 سالگی میزان آن افزایش می‌یابد در این سنین به کفه می‌رسد. از بالای 80 سالگی باز کم شود.12 بیشتر از 80% موارد سرطان تخمدان بعد از 45 سالگی رخ می‌دهند.3 از جمله عوامل خطرساز می‌توان مصرف مداوم پودر تالک در پرینه4 اندومتریوما تخمدان12و3 زندگی در ممالک صنعتی4 نژادسفید4، سیکل‌های تخمک‌گذاری متعدد مثل منارک زود هنگام و منوپاز دیرهنگام4 بالاخص تحریک تخمک‌گذاری بین سنین 29-20 سال2، نازایی، بالاخص اگر بیشتر از 5 سال برای درمان آن تلاش شده باشد13و1 و فاقد فرزند بودن14 به نظر می‌آید زنان دچار نازایی که نهایتا بچه‌دار می‌شوند دچار ریسک افزایش یافته سرطان تخمدان نمی‌باشند.15 ضمنا برخی معتقدند فرد نازا که نهایتا بچه‌دار شود بدون ارتباط به طول درمان دچار ریسک افزایش یافته نمی‌باشد. هورمون درمان در یائسگی، بالاخص اگر بدون پروژسترون باشد و بالاخصی اگر طولانی باشد (بالای 10-5 سال HRT بعد از یائسگی) خطر سرطان تخمدان را 2-5/1 برابر افزایش می‌یابد1 که البته این هنوز ثابت نشده2 ضمنا بیشترین افزایش مربوط به انواع آندومتریوئید و سلول شفاف است و اثری بر نوع موسینوس ندارد.2 آندومتریوز، PCO، 5 هایپرآندروژنیسم، مقاومت به انسولین و هایپرانسولینمی و BMI بالا مقاومت به چاقی ممکن است در افزایش خطر سرطان تخمدان نقش داشته باشند.2 دخانیات احتمال خطر سرطان تخمدان از نوع موسینوس را بالا می برد.2و1 لازم به ذکر است که آندومتریوز ریسک سرطان تخمدان بالاخص انواع اندومتریوئید و سلول شفاف را بالا می‌برد.15 ضمنا آندومتریوزهای بالای cm9 و اولین بالای 40 سال بیشتر در خطر ابتلا آتی به سرطان تخمدان می‌باشند.12
عوامل محافظه‌گر در مقابل سرطان تخمدان
سابقه هیسترکتومی و TL4و2، شیردهی،4و2 زندگی در ممالک غیرصنعتی و ژاپن4و2 دفعات زایمان و مصرف OCP اثر حفاظتی دارند. تولد هر نوزاد زنده تا پنج فرزند 16-10%4 (12% متوسط) کاهش خطر ابتلا به سرطان تخمدان می‌شود احتمالا این تأثیر در مورد نوع موسینوس بیشتر است.4 شاید سن بالا در زایمان اول و آخر هم اثر حفاظتی داشته باشد1 تأثیر حاملگی‌های نافرجام منجر به سقط و زایمان زودرس نامعلوم است. هر سال مصرف OCP 11% و مجموعا تا 46% (پنج سال) افزایش اثر حفاظتی دارد که می‌تواند تا 10 و حتی 25 سال این اثر حفاظتی ادامه داشته باشد.6و4 این اثر حفاظتی در کسانی‌که بین 29-20 سال آن را مصرف می‌کنند حداکثر می‌باشد2 ضمنا لازم به ذکر است که هیسترکتومی و TL تا 40-30% اثر حفاظتی دارند که تا 15-10 سال پس از جراحی تداوم دارد. در هر صورت تفاوتی بین OCP های با دوز پایین و بالا و یا داروی پروژسترون آندروژنی و غیرآندروژنی وجود ندارد3و2 به نظر می‌آید این اثر حفاظتی عمدتا شامل انواع غیرموسینی باشد.2 ضمنا لازم به ذکر است که کاهشی که در میزان بروز سرطان تخمدان و آندومتر در اثر مصرف OCP به چشم می‌خورد با افزایش بروز سرطان سرویکس و بیماری‌های قلبی- عروقی جبران می‌شود و مرگ و میر کلی تفاوت چندانی نمی‌کند و لذا استفاده از آن در تمام زنان صرفا به هدف محافظت در مقابل سرطان تخمدان صحیح نیست2 ضمنا در زنانی که ناقل موتاسیون‌های BRCAI, II هستند در صورتی‌که تحت ماستکتومی پروفیلاکتیک قرار گرفته باشند می‌شود از OCP به منظور حفاظت از سرطان تخمدان استفاده کرد که البته لازم است در این مورد بررسی و تحقیق بیشتری انجام بگیرد.2

فاکتورهایی از نحوه زندگی که شاید در میزان بروز سرطان تخمدان موثر باشند:
مصرف روغن‌های مشتق از دانه های گیاهی، کاروتنوئیدها، ماهی و گوشت طیور، میوه و سبزی، رژیم غذای پرفیبر، استروژن‌های گیاهی، شیر کم‌چربی، کلسیم و ویتامین‌های A، C، D و E از منشاء طبیعی اثر محافظتی در برابر ابتلا به سرطان تخمدان داشته باشند.2 مصرف کره و مارگارین، نشاسته و کربوهیدرات، الکل و دخانیات ممکن است موجب افزایش خطر ابتلا شوند.2
فعالیت فیزیکی و ورزش ممکن است مختصر اثر حفاظتی داشته باشند.2 ضمنا مواجهه شغلی با بعضی مواد از جمله بنزین و گازوئیل، حلال‌های معطر هیدروکربنی، آزبست، تالک و بعضی انواع حشره‌کش‌ها ممکن است در افزایش ریسک سرطان تخمدان در مشاغل خاصی نقش داشته باشند.2 در معرض نور آفتاب قرار گرفتن همراه با کاهش ریسک ابتلا به سرطان تخمدان است، اما ممکن است این اختلاف تحت تأثیر عواملی همچون محل جغرافیایی زندگی، نوع شغل و فعالیت فرد و یا سطوح ویتامین D و کلسیم در بدن این افراد باشد. تعلق داشتن به سطوح بالای اجتماعی- اقتصادی همراه با افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان می‌باشد (8/1OR=) ولی بر اساس یک مطالعه در کسانی‌که تحصیلات کالج داشتند سرطان‌های سروز و موسینوس تخمدان کمتر بود که شاید علت آن سن بالاتر اولین حاملگی باشد.2
احتمالا چاقی بالاخص چاقی در ناحیه شکم و کمر،‌ به خصوص در دوران نوجوانی ممکن است همراه با افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان باشد و سرطان تخمدان در زنان قد بلند شایع‌تر از زنان قدکوتاه است.2
چگونه خطر سرطان تخمدان را کمتر کنیم؟
1- تغییر شیوه زندگی شامل رژیم غذایی سالم، پرفیبر، پرمیوه و سبزی و مخصوصا هویج و گوجه‌فرنگی، اجتناب از چاقی، انجام فعالیت‌های منظم بدنی و اجتناب از دخانیات و هورمون درمانی طولانی مدت.2
2- انجام جراحی سالپنواوفورکتومی به منظور پیشگیری: در زنانی‌که دچار جهش در ژن‌های BRCAI, II هستند تنها اقدام واقعا موثر ثابت شده برای پیشگیری برداشتن تخمدان‌‌ها و لوله‌ها (سالپنگواوفورکتومی) است و بخشی از آنها در زمان جراحی هم دچار سرطان نهفته تخمدان یا لوله هستند. (ولی البته انجام این جراحی احتمال بروز سرطان پریتونئال با بافت‌شناسی پاپیلاری سروز، سروز را از بین نمی‌برد) لازم به ذکر است که در زنان ناقل این موتاسیون‌ها پس از برداشتن تخمدان‌ها خطر سرطان پستان هم کم می‌شود. این زنان به علت منوپوز زودرس ممکن است دچار مشکلات ناشی از آن بالاخص کاهش لیبیدوو اختلال ارتباط جنسی شوند که تنها راه درمان آن HRT یا OCP است که خود احتمال خطر سرطان پستان را بالا می‌برند ولی اثرات مفید اووفورکتومی را کاملا خنثی نمی‌کنند در زنانی‌که اووفورکتومی نشده‌اند باید در مورد مصرف OCP محتاط باشیم.2
پیشگیری شیمیایی: در مورد تأثیرات پیشگیری با OCP قبلا صحبت شد. مصرف ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی (NSAID) بالاخص. Cox2inh (البته با در نظر داشتن عوارض قلبی- عروقی این داروها) ممکن است مفید باشد. ویتامین D هم به منظور کاهش خطر سرطان تخمدان تحت بررسی است. نوعی رتینوئید صناعی به نام Fenretinide که به عنوان درمان ادجوان سرطان پستان به کار می‌رود در invitro اثرات مفیدی بر کاهش خطرات بروز سرطان تخمدان دارد، در حال حاضر تحت بررسی می‌باشد.2

استراتژی‌هایی که در زنان پرخطر در پیش‌گرفته می‌شود:
این زنان در معرض خطر بیشتری هستند:
1- زنانی‌که تاریخچه ابتلا به سرطان همزمان پستان و تخمدان دارند یا زیر 40 سالگی سرطان پستان گرفته‌اند یا سرطان دوطرفه پستان بالاخص در سنین جوانی داشته‌اند
2- زنانی‌که تاریخچه خانوادگی سرطان همزمان پستان و تخمدان داشته‌اند یا دو نفر از افراد فامیل زیر 50 سالگی سرطان پستان داشته باشند یا فرد مذکری سرطان پستان داشته باشد یا در نژاد اشکنازی حتی یک فرد فامیل دچار سرطان پستان زیر 50 سالگی باشد.2 در این افراد مصرف کاروتنوئیدها (مثلا گوجه‌فرنگی و هویج)، ویتامین‌های A، C، D و E، فیبر، طیور، میوه و سبزی، ماهی، روغن زیتون و سایر روغن‌های گیاهی، کلسیم، استروژن‌های گیاهی مثل غلات کامل، دانه‌ها، سویا، حبوبات و اسیدهای چرب غیراشباع باید تشویق شود. باید این زنان را به ورزش مداوم، اجتناب از چاقی، اجتناب از دخانیات و دود بنزین و گازوئیل، آزبست،‌ حلال‌ها و آفت‌کش‌ها و اجتناب از مصرف طولانی هورمون درمانی تشویق کرد. زنان پرخطر باید سالانه با سونوگرافی واژینال داپلر رنگی و اندازه‌گیری سالانه CA125 غربالگری شوند و زمان شیوع این غربالگری 35 سالگی یا 5 سال زودتر از کمترین سنی در افراد فامیل است که دچار سرطان تخمدان شده‌اند. زنانی که بر اساس بررسی ژنتیک ناقل ژن‌های جهش یافته پرخطرند باید در زمان مناسب جراحی برای داشتن هر دو لوله و تخمدان شوند.2 5/4% زنان به ظاهر سالم ناقل موتاسیو‌ن‌های BRCAI, II در زمان جراحی سرطان خاموش لوله یا تخمدان دارند. زنانی که خطر بالای سرطان پستان دارند لازم است به صورت ماهانه معاینه پستان انجام دهند و هر شش ماه سونوگرافی پستان بکنند. ماموگرافی سالانه در این افراد 5 سال زودتر از جوان‌ترین مورد ابتلا به سرطان پستان در فامیل و یا از سن 30 سالگی شروع می‌شود.2
 

 
 
Abstract:

Epidemiology and risk factors of ovarian cancer
Marjani M. MD*
Introduction & Objective: Ovarian cancer is the leading cause of gynecologic cancer death with a 2% lifetime prevalence in American women without any familial history. Unfortunately there's neither any effective screening nor any fertility- onserving prophylactic method, so it still victimizes women, and affects their families. Unarmed though we seem, detecting the women at risk by looking for the disease's risk factors which many of them are unmasked nowadays can offer some protection against it by candidating them to undergo bilateral salpingooophorectomy which can bring up to 90% protection. In this article we review epidemiology, risk factors and some risk reducing options, of this disease.
Key Words: Ovarian cancer, BRCA I, BRCA II.
*Obstetrician and Gynecologist, Chamran Hospital.
 
 

 
References:

 
1.    Lukanova A, Kaaks R. Endogenous hormones and ovarian cancer: Epidemiology and current hypothesis. Cancer epidemiology biomarkers and prevention  2005: 14(1), Jan; 2005.
2.    Hamna L, Adams M.: Prevention of ovarian cancer best practice and research clinical obstetrics and gynecology. Vol 2 p.p 339-362; 2006.
3.    Permuth- Weg J, Seliers T: Epidemiology of ovarian cancer in M. Verme (ed). Methods of molecular bology. Cancer epidemiology Vol 427, 2009; humana press.
4.    Schorger JO. Schaffer JI, Halverson LM, et al. Williams gynecology 2008; meGraw- Hill pub.
5.    Rock JA, Jones Hw: Telindes operative gynecology, 10th ed. 2008. wolters kluwer/ lippincott Williams & wilkins.
6.    Quirk JT, Natarajan N: Ovarian cancer incidence in the united states. 1992-1999. Gynecol oncol 97: 519- 2005.
7.    Stratton JF, Thompson D, Bobrow L, et al. The genetic epidemiology of early- onset epithelial ovarian cancer: A population- based study Am. J. Hum. Genet. 65: 1725-1732, 1999.
8.    Pal T, Permuth- wey J. Betts JA, et al: BRCAI and BRCA2 mutations account for a large proportion of ovarian carcinoma cases. Cancer, Dec 15, 2005/ vol 104/ No. 12/ p.p. 2807- 2816.
9.    Hall MJ Reid JE, Burbidge LA. Et al: BRCA1 and BRCA2 mutation in women of different ethnicities undergoing testing for hereditary breast- ovarian cancer. Cancer May 15, 2009. 2222- 2233.
10.    Kinney AY. Bloor LE. Mandal D. et al: The impact of receiving genetic test results on general and cancer- specific psychologic distress among members of an African- American kindred with a BRCA1 mutation. Cancer, Decl, 2005/ vol 104/ No. 11/ 2508- 2516.
11.    Laki F, Kirova YM, This P. et al. Prophylactic salpingo – oophorectomy in a series of 89 women carrying a BRCA1 or a BRCA2 mutation. Cancer May 1, 2002, vol 109, No 9. 1784-1790.
12.    Goodman MT. Howe HL. Tung KH. et al. incidence of ovarian cancer by race and ethnicity in the united states, 1992- 1997 cancer 97: 2676, 2003.
13.    Kobayashi H. Ovarian cancer in endometriosis: epidemiology natural history, and clinical diagnosis. Int J Clin Oncol (2009) 14: 878-382.
14.    Ness RB, Cramer DW. Goodman MT. et al. Infertility drugs and ovarian cancer: a pooled analysis of analysis of cases- controlled studies. Am J epidemiology 2002. 155, 217-224.
15.    Hinkula M, Pukkala E, Kyyronen P, et al: incidence of ovarian cancer of grand multiparous women: a population- based study in finland. Gynecol oncol 103: 207, 2006.
16.    Valahos N.F. Economopoulos K.P. Fotiou S. Endometiosis in vitro fertilization and the risk of gynecological malignancies. Including ovarian nd breast cancer. Best practice and research clinical obstetrics and gynecology (2009) 1-12. article in press.